Günvurma
  • Məqalələr
  • 02.07.2025, 15:56
  • Alo, Həkim

Günvurma

Günəş xoşbəxtlik hormonu kimi tanınan serotonin istehsalını təşviq edir, bunun sayəsində günəşli havada enerji artımı hiss edir və əhvalınızı yaxşılaşdırırsınız. Bundan əlavə, günəş işığı immunitet sisteminin sabit fəaliyyətini qorumaq üçün vacib olan D vitamini istehsalını stimullaşdırır. Günəşə uzun müddət məruz qalma ilə insan orqanizminə hipertermik təsirlərin formalarından biri olan günəş vurması mümkündür. Bununla belə, sıx ultrabənövşəyi radiasiyaya qısa müddətli məruz qalma ilə də baş verə bilər.

Günvurma birbaşa günəş şüalarının təsirindən yaranan, hər yaşda və cinsdə olan insanlara təsir edə bilən, xüsusilə uşaqlar, yaşlılar və xroniki xəstəlikləri olan insanlar üçün təhlükəli olan patoloji vəziyyətdir. Bu, tez-tez açıq havada istirahət zamanı, məsələn, çimərlikdə olur, lakin dağlıq ərazilərdə də baş verə bilər, çünki istilik vurmadan fərqli olaraq, həddindən artıq istiləşmə bütün bədəndə deyil, əsasən baş bölgəsində baş verir. Günvurmanın əsas nəticələrinə qan dövranı və tərləmə pozğunluqları, həmçinin toxumalarda oksigen çatışmazlığı daxildir ki, bu da ilk növbədə mərkəzi sinir sisteminə təsir göstərir. Ağır hallarda bütün orqanlar və sistemlər təsirlənə bilər ki, bu da sağlamlığa ciddi zərər vurar, komaya və hətta ölümə səbəb ola bilər. Günəş vurması ən çox günəş öz zenitində olduqda baş verir, çünki bu zaman şüalar minimal bucaq altında düşür və ən böyük ərazini əhatə edir.

Günəş vurmasının xarakterik əlamətləri bunlardır: temperaturun 40 °C və yuxarıya qədər artması, artmağa davam edən baş ağrısı, başgicəllənmə, yorğunluq, söz və düşüncələrin qarışıqlığı, depresiya əlamətləri, zəif nəbz, ürəkbulanma, qorxu hissi, görmə, nitq və eşitmə pozğunluqları və s..

Tərləmənin artması və ya dərinin qızarması kimi günəş vurmasının ilk əlamətləri görünən kimi ilk yardım göstərmək üçün dərhal kölgəli yerə və ya daha yaxşısı normal havalandırılan sərin otağa keçməlisiniz. Üfüqi bir mövqe tutun; qan təzyiqiniz aşağıdırsa, ayağınızın altına bükülmüş yorğan və ya yastıq kimi bir şey qoyun. Qan təzyiqiniz yüksəkdirsə, başınızı qaldırmaq daha yaxşıdır.

Gün vuran qusmağa başlayırsa, qusmanın tənəffüs yollarına keçməsinin qarşısını almaq üçün onu böyrü üstə qoymaq lazımdır.